سرویس جهان مشرق - کمک‌های آمریکا به ارتش لبنان یکی از خطرناکترین پرونده‌هایی است که واشنگتن از طریق آن به دنبال کنترل کامل لبنان بوده و از این کمک ها به عنوان ابزاری برای رسیدن به هژمونی خود در این کشور و نفوذ داخل موسسات نظامی برای تحقق اهداف متعدد از جمله حفظ امنیت رژیم صهیونیستی و اجرای پروژه‌های داخلی‌اش در ایجاد تقابل بین ارتش و مقاومت استفاده می‌کند.

اهداف پشت پرده سیاست‌های آمریکا در لبنان بر کسی پوشیده نیست، بویژه وقتی به این نتیجه می‌رسیم که تجهیز ارتش لبنان توسط آمریکا باعث نمی‌شود این ارتش به یک ارتش قوی در برابر تجاوزهای رژیم صهیونیستی تبدیل شود.

ایالات متحده آمریکا حمایت از بخش‌های مختلف لبنان نظیر بخش‌های اقتصادی، تجاری و خدماتی را که همچنان نیازمند حمایت و پشتیبانی هستند، نادیده گرفته و کمک‌های خود را متمرکز بر حمایت‌های نظامی از ارتش لبنان کرده است. این اتفاق برای تحقق منافع مشخصی از سوی آمریکا دنبال می‌شود.

تیم سیاسی داخل لبنان  که از آمریکا حمایت می‌کند، تصور می‌کند که کمک‌های آمریکا به ارتش لبنان و نیروهای امنیتی باعث ایجاد ساختار کامل با تسلیحات گسترده برای ارتش می‌شود و این ارتش را برای مقابله با ارتش‌های قوی لااقل در سطح منطقه خاورمیانه آماده می‌کند و آن را به عنوان عاملی بازدارنده در برابر تجاوزات اسرائیل مطرح می‌کند، اما نگاهی دقیق‌تر به کمک‌های نظامی آمریکا به ارتش لبنان نشان می‌دهد که موضوع کاملا متفاوت است و حمایت واشنگتن از ارتش لبنان مربوط به تانک‌های آبراهامز یا هواپیماهای اف ۱۶ و اف ۱۸ یا بالگردهای آپاچی و کبرا یا موشک‌های رهگیر و هوشمند کروز توماهوک نمی‌شود، چرا که در این شرایط امنیت اسرائیل تهدید خواهد شد. هنگامی که صحبت از کمک‌های دولت آمریکا به ارتش لبنان مطرح می‌شود، همواره تسلیحاتی در نظر گرفته می‌شود که هیچ کمکی به تقابل ارتش لبنان در برابر اسرائیل نکند.

کمک‌های آمریکا به لبنان از شانتاژ تبلیغاتی تا واقعیت

دکتر علی مطر تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مقاله‌ای نوشت که ارزش کمک‌های آمریکا به ارتش لبنان طی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ حدود دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار آمریکا اعلام شده که شامل تجهیزات و تسلیحات و ابزارهای نگهداری و مانور و آموزش نیروهای نظامی شده است. بر اساس گزارشی که مرکز مطالعاتی الاتحاد ارائه کرده، کمک‌های آمریکا به ارتش لبنان شامل دو نوع کمک‌های ارائه شده از طریق برنامه سالیانه و کمک‌های ارائه شده بر اساس شرایط مختلف زمانی بوده است.

این پژوهش می‌افزاید که ارتش تقریبا هیچ یک از کمکهای مادی آمریکا را به صورت مستقیم دریافت نمی‌کند، غیر از یک مبلغ سالیانه به ارزش بین ۷۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار که آمریکا برای تجهیز ارتش لبنان به صورت سالیانه اختصاص داده است. برنامه کمک‌های آمریکا به ارتش لبنان شامل یک برنامه دیگر به نام ۲۲۸۲ است که  نوع و تعداد تجهیزات مورد نظر را بر اساس مطالعاتی که در داخل ارتش لبنان انجام می‌دهد، بررسی می کند و با موافقت آمریکا و انجام بازرسی‌های میدانی در یگان‌های مختلف ارتش، این نیازمندی‌ها به ارتش تحویل داده می‌شود.

همچنین برنامه سالیانه دیگری برای آموزش نیروها دنبال می‌شود که با نام برنامه ۱۲۲۶  شناخته شده و تنها منحصر به یگان‌های مستقر در مرزهای شمالی و شرقی در مرز سوریه است و علاوه بر آموزش، تغذیه و لباس و تجهیز خودروهای آنها را نیز شامل می شود.

گزارش مذکور فاصله بسیار زیاد کمک‌های ادعایی آمریکا و واقعیت کمک های ارائه شده توسط این کشور را به این ترتیب ارزیابی می‌کند:

۱-      کمکهای ارائه شده آمریکا به لبنان طی ۱۰ سال گذشته بر خلاف ادعای واشنگتن مبلغ ۲ میلیارد و دویست میلیون دلار نیست، بلکه مجموع این کمک‌ها از ده میلیون دلار فراتر نمی‌رود.

۲-      کمک‌های ارسال شده برای ارتش، مجموعه‌ای از سلاح های سبک و تجهیزات بسیار ابتدایی و لوازم یدکی بی‌ارزش است.

۳-      کمک‌های ارائه شده توسط نیروهای آمریکایی به ارتش لبنان شامل آموزش‌های حرفه‌ای و ویژه نمی‌شود، بلکه آموزش‌های عادی را شامل می‌شود که هیچ نقشی در توسعه توانمندی‌های ارتش لبنان ندارد.

اهداف آمریکا از ادعای کمک‌های مالی به ارتش لبنان

آمریکا از طریق ادعای ارائه کمک‌های مادی و نظامی به ارتش لبنان به دنبال تحقق اهداف زیر است:

۱-      نفوذ به موسسات سیاسی و امنیتی لبنان.

۲-      ایجاد دستاویزی برای موجودیت نظامی دائمی در داخل لبنان.

۳-      به دردسر انداختن لبنان از طریق  کمک‌های صورت گرفته در اجرای معامله‌های مختلف در بخش انرژی و منابع اقتصادی دیگر.

۴-      جلوگیری از ارائه کمک های مادی و نظامی به لبنان توسط روسیه، ایران و چین.

۵-      ارائه تجهیزات و شرایط لازم و فعالیت در مسیر وابسته کردن لبنان به آمریکا.

۶-      انجام تمهیدات لازم برای سوء استفاده از مولفه‌های عرصه داخلی لبنان جهت تحمیل کردن اراده آمریکا به ملت لبنان.

۷-      ایجاد جنگ داخلی از طریق ایجاد تقابل بین ارتش و مقاومت.

۸-      منحصر کردن نقش ارتش لبنان به حفظ مرزهای اسرائیل.

۹-      آماده سازی ارتش لبنان برای نقش‌آفرینی نیروهای یونیفل در جنوب این کشور و خروج کامل نیروهای ارتش از مرزهای لبنان.

سوم:  فتنه‌انگیزی های آمریکا بین حزب الله و ارتش لبنان

آمریکا از تعلیق کمک به ارتش لبنان به عنوان ابزار فشار بر ارتش برای تقابل با حزب‌الله به ویژه در جریان اعتراضات مردمی اخیر استفاده کرد. آمریکا تلاش داشت ارتش تحرکات صورت گرفته برای مسدود کردن مسیرهای مواصلاتی و اقدامات شورشی و ناآرامی‌ها را نادیده بگیرد تا بتواند هدف واشنگتن در برکناری دولت حسان دیاب را به اجرا بگذارد. بر اساس اطلاعاتی که گزارش مرکز الاتحاد ارائه کرده، بررسی کمکهای مالی آمریکا به ارتش لبنان نکات زیر را  نشان می‌دهد:

۱-       دولت آمریکا بعد از تعیین حسان دیاب به عنوان نخست‌وزیر لبنان اقدام به توقف کمک‌های نظامی و مالی خود کرد. ترامپ مدعی بود که دولت لبنان تحت کنترل حزب الله در آمده و ارائه کمک‌های مالی به آن می‌تواند باعث تقویت نفوذ حزب الله در لبنان شود که از دید آمریکا یک سازمان تروریستی خارجی به شمار می رود.

۲-      مجلس نمایندگان آمریکا پرونده کمک‌های صورت گرفته به ارتش لبنان را در چارچوب پیشنهاد قانون با موضوع مبارزه با حزب الله در قانون نظامی ویژه لبنان قرار داد و پیشنهاد داد دولت آمریکا باید گزارشی به کنگره تحویل دهد که در آن به مناسبات ارتش لبنان و حزب‌الله پرداخته باشد.   بر این اساس اگر گزارش مذکور به این نتیجه برسد که دولت لبنان نتوانسته در کاهش نفوذ حزب‌الله در ارتش موفق عمل کند، ۲۰ درصد از کمک‌های آمریکا که به لبنان اختصاص داده شده، لغو خواهد شد.

سرنوشت کمک‌های آمریکا به ارتش لبنان

جنجال همیشگی در خصوص توقف کمک‌های آمریکا به ارتش لبنان وجود داشته و واشنگتن همواره از آن به عنوان یک اهرم فشار و ارعاب ضد لبنان استفاده می کند.   علاوه بر این که اختلاف نظرهایی در محافل مختلف دولت آمریکا در این رابطه وجود دارد که دیوید شنکر مشاور وزیر خارجه آمریکا در امور خاور دور در اکتبر ۲۰۲۰ و در جریان سفر به سرزمین‌های اشغالی گفت که قطع این کمک ها می‌تواند ارتش لبنان را در اختیار حزب الله و ایران قرار دهد.

الیوت اِنگل رئیس کمیسیون امور خارجه از نمایندگان ایالت نیویورک و تد دیوچ  از نمایندگان ایالت فلوریدا که ریاست کمیته فرعی مرتبط با خاورمیانه را بر عهده دارد  و هر دوی این افراد از حامیان سرسخت اسرائیل به شمار می‌روند، معتقدند که ادامه این کمک‌ها  ضروری است تا لبنان بتواند امنیت و ثبات خود را حفظ کرده و در مبارزه با تروریسم و امنیت مرزها و اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل از آن استفاده کند.

نید برایس مسئول سابق امنیت داخلی آمریکا در دولت باراک اوباما نیز معتقد است که تضعیف ارتش لبنان باعث می‌شود حزب الله ایران و  روسیه نفوذ خود را در داخل جامعه لبنان تقویت کنند. وی گفت که لغو کمکهای ارائه شده به لبنان که کنگره آمریکا اخیرا آن را تصویب کرده، اقدامی غیر طبیعی و غیر قانونی است و خطری برای لبنان و اعتبار آمریکا در این کشور به شمار می رود.

دولت آمریکا تصور می‌کند که روند کمک به ارتش لبنان که شامل ارائه برخی تجهیزات و تسلیحات سبک به آن است می‌تواند رویکرد اعتقادی و نظامی ارتش را بر اساس مدلی که آمریکا به دنبال آن است ترسیم کرده و جنگ داخلی به نیابت از اسرائیل و آمریکا ضد مقاومت لبنان ایجاد کند و امنیت شهرک‌های صهیونیستی مستقر در مرزهای فلسطین اشغالی را رقم بزند، اما قطعاً واشنگتن نمی‌تواند این هدف را محقق کند. چرا که رویکرد اعتقادی ارتش لبنان همچنان اسرائیل را به عنوان یک دشمن اساسی می داند و تلاش‌های آمریکا برای تغییر این رویکرد موفقیت‌آمیز نخواهد بود.

کمک هایی که آمریکا به ارتش لبنان ارائه می دهد در برابر اهدافی که از کنترل بر لبنان دنبال می‌کند، تقریباً هیچ است، آمریکا برای تقویت کنترل لبنان با هزینه های بسیار پایین تلاش می کند. البته واشنگتن تاکنون در تغییر استراتژی ملی ارتش لبنان ناموفق بوده و نتوانسته آن را به ارتشی برای سرکوبگری و وارد کردن لبنان در جنگ داخلی تبدیل کند، لذا رویکرد ملی که ارتش از آن برخوردار است باعث شده ارتش در کنار ملت و مقاومت به سنگری برای حفاظت از کشور تبدیل شود.